Первым государством, признавшим суверенитет Казахстана, была Турция. Тесные политические, экономические, социальные связи неразрывно объединяют дружественные государства на протяжении трех десятилетий. Наверное, нет такой сферы государственной и общественной жизни, где не было бы общих интересов, взаимообмена и обоюдного согласия. Города обоих государств, в том числе наш Есик и турецкий Тарсус, объединяют узы побратимства, деятели культуры принимают участие в форумах и фестивалях общества «Тюрксой», по образовательной программе казахстанская молодежь обучается в турецких вузах.
Субэтническая группа кавказских турок, проживавшая в пограничных районах юго-западной Грузии, на территории бывшего османского Ахыскинского пашалыка, как и многие народы Северного Кавказа и Закавказья, была в 1944-м волюнтаристским решением Сталина депортирована с родной земли в республики Средней (ныне Центральной) Азии. Дожившие до наших дней старики, бывшие тогда малолетними детьми, со слезами вспоминают трагедию военного лихолетья, голод, нужду, смерть родных, не выдержавших депортации, проходившей в нечеловеческих условиях.
Доброта, сердечность и гостеприимство исконных жителей Великой Степи – казахов, в 30-40-е г.г. ХХ века спасли от гибели свыше миллиона депортированных немцев, поляков, корейцев, украинцев, крымских татар, карачаевцев, балкарцев, калмыков, чеченцев, ингушей, греков, литовцев и людей других национальностей, включая турок Закавказья, сохранивших память о земле предков в утвердившемся самоназвании «ахыска».
В наши дни турки-ахыска проживают в девяти странах мира.Самая большая по численности диаспора, насчитывающая 200 тысяч человек, находится в Казахстане, ставшем для уже нескольких родившихся здесь поколений Жер ана – родной материнской землей, почва которой напитала и сохранила их этническое древо.
В Енбекшиказахском районе около 20 тысяч граждан турецкой национальности в основном живут в городе Есике, в Шелекском, Тургенском, Коктобинском, Рахатском сельских округах. Замечательные садоводы и виноградари, турки-ахыска внесли незаменимый вклад в формирование «плодового пояса» района и Алматинской области. Но не только. Бизнесмены, преподаватели, врачи, спортивные тренеры, специалисты инженерно-технического профиля турецкой национальности представлены во всех сферах социально-экономической структуры государства. Непременное участие в культурной, образовательной, социальной деятельности турецкой общины принимают республиканское общественное объединение «Турецкий национальный центр «АХЫСКА» и его региональные филиалы. Сегодня наш собеседник – председатель районного филиала ОО «Турецкий национальный центр «АХЫСКА» Ибрагим АЛИЕВ.
– Ибрагим Безгунович, по каким основным направлениям выстраивает свою работу турецкий этнокультурный центр района?
– Основными направлениями деятельности республиканского объединения, филиалом которого является районный этнокультурный центр, являются: содействие всестороннему взаимному обогащению национальных культур народов Казахстана; развитие культурно-образовательных связей Казахстана и Турции; поддержка стабильных межнациональный и межконфессиональных отношений этносов нашей республики, сохранение и возрождение национальной культуры и языка, изучение государственного языка; улучшение образования молодежи, приобщение ее к здоровому образу жизни, воспитание у молодого поколения казахстанского патриотизма; изучение проблем турецкого населения и его интересов; приобщение представителей других национальностей к истории, культуре, искусству турецкого народа; решение социальных, и экономических проблем, помощь социально уязвимым группам населения Енбекшиказахского района.
– Каким образом строится работа этнокультурного центра?
– Как я уже говорил, наш «мозговой штаб» – это республиканское общественное объединение, в которое входят отделы образования, культуры, спорта, молодежи, женщин, старейшин, религии, по культурным связям, развитию бизнеса, социальному обеспечению. Совместно с ними региональные филиалы проводят дни культуры, отмечают государственные и народные праздники, организуют спортивные мероприятия. В Енбекшиказахском районе базой большинства мероприятий является самая крупная по численности турецкая община села Тургень, которой руководит мой заместитель Нурмухаммед Кулаев. ОО «Республиканский турецкий национальный центр «Ахыска» оказывает финансовую и организационную помощь районному филиалу в проведении конкурсов на знание государственного языка, дней культуры, открытии на спонсорской основе спортивных секций, факультативному изучению родного языка. В священный месяц Рамазан районный этнокультурный центр распределяет мясо и другие продукты для малоимущих и многодетных семей всех национальностей, турецкие предприниматели оказывали нуждающимся существенную помощь в период пандемии коронавируса.
– ОО «Турецкий национальный центр «АХЫСКА» известен своими культурно-образовательными программами. Как они реализуются?
– В городе Талгар с 2011 года работает Талгарский лицей-интернат, открытый при поддержке Министерства образования РК, управления международного сотрудничества и развития при правительстве Турецкой Республики. Учредителем лицея является наш лидер, председатель республиканского объединения, председатель Всемирной ассоциации турок-ахыска Зиятдин Исмиханович Касанов. В данном лицее учатся 40О человек, есть общежитие на 300 мест. Материально-техническая база лицея укомплектована лучшим интерактивным и информационным оборудованием, занятия ведет штат опытных, квалифицированных преподавателей. Для учащихся проводятся олимпиады, конкурсы, приветствуется участие в научных проектах. Лицеисты побеждают в различных районных, областных, республиканских и международных конкурсах и соревнованиях, занимаются спортом. Отмечу, что в лицей принимаются не только дети турецкой национальности – все одаренные ребята. Подавляющее большинство владеет четырьмя языками – казахским государственным языком, английским, турецким и русским. Учащиеся продолжают образование в Турции, лучших вузах Казахстана, выпускники лицея становятся высококлассными специалистами, востребованными в промышленности, бизнесе, науке нашей страны, работают в международных фирмах и компаниях.
– Не возникало у турок-ахыска желания вернуться на землю предков?
– Ностальгическое настроение в основном у старшего поколения. Мы неоднократно выезжали в Грузию, встречались со старожилами, интересовались условиями принятия гражданства Грузии, экономической, социальной обстановкой. Но желание переехать было не у многих. Там уже другая страна, к проживанию в которой надо заново адаптироваться. Для большинства турок-ахыска родиной является Казахстан, в котором они живут среди братского тюркского казахского народа, близкого по языку, единоверческого с турками. И в экономическом, и образовательном плане в Казахстане для турок-ахыска намного больше возможностей, они связывают свою судьбу с Казахстаном, ставшем единственной Родиной. На казахской земле мы сохранили свою культуру, язык, на праздниках турецкий ЭКЦ района демонстрирует бережно собираемые предметы быта предков, национальные костюмы, образцы национальной кухни, танцевальное и вокальное искусство. Вливаясь в единый народ Казахстана, турки-ахыска не встречают никаких препятствий к сохранению исторической памяти, национальная политика государства полностью поддерживает стремление к сохранению национального своеобразия, обычаев и традиций. Двери для всех казахстанских граждан открыты в любую страну мира. Но наш дом – именно здесь, в Казахстане.
И.ТУРАНИН.
#republicdaykz #kzdayrepublic
Тәуелсіздіктің алғашқы баспалдағы саналатын Республика күні – еліміздің басты және жалғыз ұлттық мерекесі. Ұлттық мереке – тарихи маңызы жоғары, Қазақстанның мемлекеттігіне ерекше ықпал еткен оқиғалар құрметіне аталып өтеді.
Республика күнінің тарихы сонау егемендікке дейінгі кезеңнен, тоқсаныншы жылдардан бастау алады. 1990 жылы 25 қазанда «Қазақ КСР-нің мемлекеттік егемендігі туралы» декларация қабылданды. Бұл Қазақстанның тәуелсіздік алуына жол ашқан маңызды құжат болатын. Декларацияда Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретіндегі саяси-құқықтық негіздері жарияланды. Алғаш рет ел аумағының тұтастығы, қазақ халқының және басқа да ұлт өкілдерінің мәдениетін, дәстүрін, тілін қайта түлету, ұлттық болмысты қалыптастыру әрі нығайту сияқты мемлекеттік қағидаттар бекітілді. Осы декларацияның арқасында ҚазКСР өз ішкі әскерін, мемлекеттік қауіпсіздік пен ішкі істер органдарын құру құ-қығына ие болды. Ал президент елдің басшысына айналды.
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін Республика күні жыл сайын 25 қазанда аталып өте бастады. 1995 жылы 18 қазанда алғаш рет «ұлттық мереке» болып жарияланды. Алайда 2001 жылы бұл мәртебеден айырылып, «мемлекеттік мереке» санатына өтті. Ал 2009 жылы сәуірде мерекелер қатарынан мүлде алынып тасталды.Осы-лайша он жылдан астам уақыт бойы Республика күні той-ланған жоқ.
Республика күні мерекесінің мемлекетте алатын орны ерекше. Оны әлем елдері тәжі-рибесінен де көре аламыз. Мәселен, 1 қазанда Қытай Халық Республикасы өзін Республика деп жариялады. Сол мемлекеттік мереке Қытайда ең жоғарғы мереке болып саналады. Ал Түркияда 29 қазан – Республика құрылған күн. Ол кезде де бауырлас түркі халықтары қай жерде болмасын түріктің қызыл туларын іліп, оған бір ерекше мәртебе береді.
Осыны ескерген Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев былтыр Республика күнін қайтаруды ұсынды. Мемлекет басшысы оған «ұлттық мереке» мәртебесін беріп, Қазақстанның басты мейрамы ретінде атап өту туралы бастама көтерді. Президент бастамасы халықтың қолдауына ие болып, заңға тиісті өзгеріс енгізілді. Сөйтіп былтыр Қазақстан халқы ұзақ жылдар бойы атаусыз қалған Республика күнін алғаш рет дүркіретіп атап өтті.
«Енді бұл мейрамды күллі ел болып жаңа мазмұнда атап өтетін боламыз. Қайта жаңғырған Республика күні – бұл халқымыздың рухын көтеріп, елдігімізді нығайта түсетін аса маңызды тарихи қадам», – деді былтыр Президент Рес-публика күніне орай Ақордада өткен салтанатты жиында.
Сардарбек НҰРАДИН.
#republicdaykz #kzdayrepublic
«Дәрмен» әлеуметтік-оңалту орталығында ерекше қажеттілігі бар балаларға арнайы концерт ұйымдастырылды.
Р.Тоқатаев атындағы орта мектептің оқушылары аталған орталықтағы балдырғандарға концерт қойып, сый-сияпат жасады. Зердесі бұзылғанымен жанарында жалын оты жайнаған балдырғандар өнерпаз оқу-шылармен бірге ән салып, биге басып, ішкі әлемінде бұлқынып жатқан сезімінің жетегіне ерді. Ал Р.Тоқатаев атындағы орта мектептің психологтары да мүмкіндігі шектеулі балдырғандарға жақсы көңіл-күй сыйлау үшін мәдени шаралардың маңыздылығын тілдеріне тиек етті. Саяжай маңында орналасқан «Дәрмен» әлеуметтік-оңалту орталығы биылғы жылдың сәуір айынан мүмкіндігі шектеулі балаларға қызмет етіп келеді. Бүгінде аталған орталықта педиатр, ортопед-травматолог, реабилитолог, психолог, невропатолог, логопед, дефектолог, музыка, және басқа мамандар еңбек етіп келеді. Онда 3 жас пен 18 жас аралығындағы 40 жасөспірімге кезекпен белгіленген мерзімге оңалту шаралары жасалады. Олар кешендегі жатын бөлмесіне қимылдау қабілетіне, психологиялық жағдайына қарай орналастырылады. Оларға орталықтағы арнайы мамандардан басқа тәрбиешілер де қызмет етеді. Балаларға 3 уақыт тамақ беріліп, күні бойы ем алады.Балдырғандардың бала жүрегін қуанту үшін орталықта түрлі рухани шаралары жиі ұйымдастырылып келеді.
Е.АСЫЛ.
"Предстоит существенно перезагрузить пенсионную систему. Следует последовательно довести минимальную базовую ставку пенсии до 70 процентов от прожиточного минимума, а максимальную — до 120 процентов. Вместе с ранее принятыми решениями это позволит к 2025 году увеличить совокупную пенсию в среднем на 27 процентов"
Соңғы бірнеше жылда қоғамда скам сияқты құбылыс туралы көбірек айтыла бастады. Ағылшын тілінен аударғанда scam сөзі «афера» немесе «алаяқтық» дегенді білдіреді. Негізінде, скам – бұл тез пайда табу мен байып кетуді мақсат ететін алаяқтық инвестициялық жоба.
Алаяқтықтың бұл түрі туралы не білу қажеттілігін және одан қалай қорғану керектігін Fingramota.kz-пен бірге анықтаймыз.
Скамның қандай түрлері бар
Инвесторлар арасында уәде етілген дивидендтер мен пайыздарды төлеуді тоқтататын, сондай-ақ өзінің мәміле шарттарын бұзатын жобалар скам деп аталады. Негізінен скам жобалары қаржылық пирамида болып табылады. Яғни, жаңа клиенттердің есебінен бұрын келгендерге пайыздар төленеді, оларды осылай тарта отырып, өздерінің адалдығына сендіреді. Адам артық пайда тапқаннан кейін оның сақтығы мен ұтымды ойлау қабілеті төмендейді.
Кез келген скамның мақсаты – сенім білдірген жәбірленушіден алданып қалғанын болжағанға дейін мүмкіндігінше тезірек ақша жинау. Схемалар әр түрлі болуы мүмкін – мұнда бәрі заманауи технологиялардағы алаяқтардың тапқырлығы мен шеберлігіне байланысты. Алайда нәтиже бір болады: алданған салымшылар және тиімді жобалардың жоғалған басшылары.
Әлемде скамның көптеген түрі бар, бірақ ең көп тарағандары мыналар:
• электрондық пошта бойынша және әлеуметтік желілердегі спам, бұл жағдайда өте тиімді акциялар туралы хабарландырулар болады;
• интернет-дүкендер арқылы жұмыс істейтін жалған сайттар. Мысалы, Amazon немесе Wildberries;
• ірі және табысты компаниялардың хаттары ретінде көрінетін фишингтік хаттар;
• жалған тауарлардың жарнамасы. Мысалы, «Миллионер сияқты ойла» а-ля марафоны;
• криптовалюталар – бұл сала алаяқтарға арналған қойма, өйткені мемлекеттер оны қалай реттеуге болатынын әлі ойлап тапқан жоқ және мүдделі адамдарға кез келген нәрсені айтуға болады. Мысалы, оларды ондаған есе өсетін жаңа биткоинге инвестиция салуға көндіру;
• активтерді басқару – алаяқтар өздерін табысты брокерлер ретінде көрсетіп, ең тиімді және болашағы бар жобаларға ақша салуға уәде береді;
• төлем сервистері – алаяқтар түрлі платформаларды жасайды, олардың айтуынша, онда электронды валютаны сақтау тиімді, ал шын мәнінде олар қажетті соманы тергеннен кейін жоғалып кетеді;
• болашағы бар стартапты іске қосу – алаяқтар сенімді азаматтарды болашақ мега-сәтті жобаға инвестиция салуға болатынын, бірақ оған инвесторлар қажет деп сендіреді.
•
Скам-алаяқтарды қалай анықтауға болады
Агрессивті жарнама мен мезі ететін қоңыраулар – скамерлер қысқа мерзімде барынша қомақты қаражат тартуды мақсат ететіндіктен, олар тікелей әрекет етуден қорықпайды. Сізге керемет жағдайларды уәде етуі, сондай-ақ қартайған шағыңызда жалғыз әрі кедей болып қалатыныңызды айтып қорқытуы мүмкін, сонымен бірге сізге жалған хабарлар жібереді, осының барлығы сіз болып жатқан жағдайға талдау жасап үлгермеуіңіз үшін жасалады.
Көлемі жағынан адам сенгісіз пайдаға уәде беру – сіз үшін стандартты немесе әдеттегі кірістен бірнеше есе артық болатын кірісті уәде берсе, абай болу керек. Өйткені алаяқтар – жақсы психологтар, сондықтан олар адамның алға ұмтылуға деген ниетін ғана емес, сондай-ақ оның жалқаулығы мен ашкөздігін де пайдаланады.
Артық пайда табу тетігінің мәнін жасыру – әдетте алаяқтар әлеуетті инвесторға олардың платформасы немесе стартапының қалай жұмыс істейтінін жария ете алмайды немесе жария еткісі келмейді. Әдетте олар шамамен «Қанша ақша салсаңыз, сонша пайда табасыз, жақсы жұмыс – көбірек пайда» деген сөздерді жиі қолданады. Бұл – «қауіпті белгі», күмән тудыратын тұжырымдармен келіспеңіз.
Ақшаны шығарудағы қиындықтар – алаяқтар салымдарды ешбір қиындықсыз шығаруды қамтамасыз ете алмайтындықтан, өзіңізді инвестор болуға шақырған уақытта ақшаны кімнің және қалай шығаратынын нақтылап алыңыз. Егер жауап беруге қиналатын болса, онда сізбен сөйлесіп тұрған адамның скамер болуы әбден мүмкін.
Салымшылардың сұрақтарын ескермеу – сіздің хабарларыңыз бен қоңырауларыңызға жауап бермесе, ал қолдау көрсету қызметі көмектеспей, жалпылама сөздермен құтылатын болса, онда сіз алаяқтарға тап болдыңыз. Жауапты компаниялар әрқашан клиенттермен байланысқа шығады, өйткені фирманың кірісі ғана емес, іскерлік беделі де соған байланысты болады.
Скам-алаяқтардан қалай қорғануға болады?
Cкам-алаяқтардан қорғану үшін аз ғана өзіндік ерекшеліктерімен кез келген басқа алаяқтардан қорғанудың ережелері мен ұсынымдары қолданылады. Оларды атап көрсетейік:
• әрдайым брокердің лицензиясын тексеріңіз;
• сізге ұсыныстар жасайтын барлық фирма, компания мен инвесторлардың пікірлерімен танысып біліңіз;
• нарықтық мүмкіндіктерді назарға алыңыз және еліктіретін шамадан тыс табысқа ұмтылмаңыз;
• мезі ететін жарнама мен әдемі уәделерге сенбеңіз;
• өзіңіз танымайтын жөнелтушілерден келген күмәнді электрондық хаттарды ашпаңыз. Оларда тыңшылық бағдарламалық қамтылымнан бастап қалыпты вирустарға дейін кез келген нәрсе болуы мүмкін;
• инвестициялау құралдарын дербес түрде немесе өзіңіз сенетін адамдардың көмегімен зерделеңіз;
• өзіңіздің жинаған қаражатыңызды біркелкі етіп бөліңіз және оларды бір брокерге сеніп тапсырмаңыз;
• скамға қарсы сервистерді пайдаланыңыз – оларды сенімді сайттар арқылы интернеттен оңай табуға болады.
Өзіңізді, ақшаңызды қауіпсіздендіріп, Fingramota.kz-пен бірге қаржылық сауаттылығыңызды арттырыңыз!
«Спасатели-водолазы» - это профессионалы экстра-класса, обладающие уникальными навыками и опытом. Хороший водолаз должен обладать мужеством, решимостью, тягой к своей профессии и отличным здоровьем.
Главный спасатель спасательного подразделения города Кунаева оперативно-спасательного отряда государственного учреждения «Служба пожаротушения и аварийно-спасательных работ» Департамента по чрезвычайным ситуациям Алматинской области Касенов Ержан Асылбекович работает в органах гражданской защиты с 2015 года. За семь лет работы зарекомендовал себя грамотный, квалифицированный и дисциплинированный сотрудник. К исполнению служебных обязанностей относится с большой ответственностью. Постоянно повышает свой профессиональный уровень и умеет правильно применять свои знания в повседневной работе. Коммуникабельный и доброжелательный Ержан пользуется уважением у своих коллег.
«В тяжелом водолазном снаряжении, спасатель-водолаз спускается в холодную воду для спасения пострадавших на воде и поиске утонувших. Ведутся долгие и опасные поиски «объекта». Ведь под толщей темной воды в несколько метров опасность подстерегает на каждом шагу. А в любой экстремальной ситуации приходится надеяться только на себя. Одной из основных трудностей работы водолазов-спасателей является воздействие высокого давления воды на организм. При погружении на большую глубину возникает риск декомпрессионной болезни, которая может привести к серьезным заболеваниям и даже смерти. В связи с этим, мы- водолазы должны строго соблюдать правила декомпрессии и проводить специальные процедуры перед и после погружения, должны быть способными поднять и перемещать тяжелые предметы под водой, а также работать в условиях непростых течений и сильных волн, а также низкой видимости под водой»-рассказал Ержан Асылбекович.
Выбранная им профессия является одновременно и опасной, и увлекательной. «В моей профессии нет места эмоциям, нужно работать с холодным разумом. В чрезвычайных ситуациях, спасателю для спасения жизни чужого человека, важна оперативность принятия им правильного решения. При этом важно сохранить и свою жизнь.
Работать спасателем – мое призвание. Ведь это одна из самых благородных и благодарных профессий. Лучшая награда для спасателей – это благодарность спасенных людей и их близких.
Пресс-служба ДЧС Алматинской области
Аманаттықтар құрылысы баяу жүріп жатқан білім беру нысандарын аралады. Бұл туралы «AMANAT» партиясы Алматы облыстық филиалының баспасөз қызметі мәлімдеді.
Еңбекшіқазақ ауданына қарасты Төле би ауылында жаңадан салынып жатқан мектептің құрылысы маусым айынан бері тоқтап тұр. 600 орынға арналған білім ошағының іргетасы 2021 жылы басталған.
«612 бала қазір 60 жыл бұрын салынған мектепте оқып жатыр. Кабинет жетіспейді. Жаттығу залында спортпен шұғылдануға мүмкіндік жоқ. Ата-аналар мен ұстаздардың арманы жаңа мектепке көшу. Жаңа мектептің тезірек ашылуына жан-жақты қолдау көрсетсе екен», – дейді Төле би орта мектебінің директоры Қази Искаков.
Осы мәселені жалғаған «AMANAT» партиясының өкілдері аталмыш нысан партияның жіті бақылауында екенін айтты.
«Мектеп құрылысына 1 млрд 489 млн теңгеден аса қаржы бөлінген. Бас мердігер соның өзі жетпей қалғанын айтады. Өйткені жобаның жалпы құны 3 млрд теңгеден асады. Сондықтан құрылыстың тұралап қалғанын жасырмайды. Бұл жұмысты партия мүшелері бақылауда ұстамақ», – облыстық партия филиалы төрағасы Қуат Байғоджаев.
Аманаттықтар алдағы уақытта білім және құрылыс басқармаларын фракция отырысында тыңдап, қатаң шара қолдану керектігін айтты.
Сонымен қатар, бұл нысанды Мәжіліс депутаты, партияның бақылау комитетінің төрағасы Павел Казанцев республика көлемінде көтермек.
2023 жылдың 1 қараша күні Тұманбай Молдағалиев атындағы аудандық Мәдениет үйінде (Есік қаласы, Абай көшесі, 318а) Алматы облысының әкімі Сұлтанғазиев Марат Елеусізұлының аудан тұрғындарымен кездесуі өтеді.
1 ноября 2023 года в здании районного Дома культуры имени Туманбая Молдагалиева (город Есик, улица Абая, 318а) состоится встреча акима Алматинской области Султангазиева Марата Елеусизовича с населением района.
Бүгін «Кедергісіз келешек» партиялық жобасы аясында Бәйдібек би ауылдық округі
БПҰ ұйымдастырумен Өскелең ұрпақты өз халқының тарихы мен тегін, салт-дәстүрін, тілін, дінін, білімін, мәдени қасиеттері мен ұлттық құндылықтарын тереңнен түсіне алатын ұлтжанды тұлға етіп тәрбиелеу қоғам қажеттілігі айналып отыр.Осыған орай Т.Әубәкіров атындағы орта мектебінде, ұлттық ойындарымызды нәсихаттау мақсатында.Тоғыз құмалақ ойынан жасөспірім оқуыларға шеберлік сағатты өткізілді.
Іс шараға БПҰ мүшелері
Мектеп директорының тәрбие істері жөніндегі орынбасары Тасиров Нурлан Ракимович
<AMANAT> партиясы жанындағы “Жастар Рухы” жастар қанаты аудандық филиалының төрағасы Данагүл Нурсаханқызы қатысты.
Еңбекшіқазақ ауданының Қаракемер ауылындағы 6654 әскери бөлім базасында қызметтік иттермен көпсайыс бойынша ҚР Ұлттық ұланының кезекті біріншілігі өткізілді.
Із кескіш иттердің сайысына Бас қолбасшылықтың жауынгерлік қызмет Бас басқармасының кинологиялық қызметінің бастығы подполковник Дмитрий Гареев, «Шығыс» өңірлік қолбасшылығы кино-логиялық қызметінің бастығы, подполковник Жәнібек Қалыбеков, 6654 әскери бөлімінің Кинологиялық орталығының бастығы, подполковник Альмир Файласов белсенді қатысты.Төрт күн бойы әскери кинологтар өз қызметтік иттерімен түрлі әдіс-тәсілдерді көрсетті, кедергілерден өтіп, жол бойынан және басқа жерлерден инженерлік қару-жарақ пен жарылғыш заттарды іздестірді. Тергеу амалдарын жүргізіп, маңдай тұстан шабуылдауды ұштады, қашқан заң бұзушыны ұстап, күзетті. Кинологтардың басшылыққа алған құжаттармен жұмысы да сарапқа салынды. Жарыстың бас төрешісі, ҚР Ұлттық ұланы кинологиялық қызметінің бастығы Василий Горюновтың айтуынша, қылмысты ашу мен күдіктіні құрықтауда қызметтік иттің дайындығы мен нұсқаушының кәсібилігі елеулі рөл атқарады.
Жүлдегерлерді марапаттауға 6654 әскери бөлімінің запастағы ардагерлері мен кинолог-мамандар қатысты. Командалық біріншілікте «Шығыс» өңірлік қолбасшылығының кинологтары жеңімпаз атанса, «Оңтүстік» өңірлік қолбасшылығы ІІ, Астанадағы 5573 әскери бөлім ІІІ орынды иеленді. Ал жекелей сында жарыс қорытындысына сай тергеу бөлімінде І орынды 3514 әскери бөлімінің (Курчатов қ.) кинологиялық қызмет тобының аға нұсқаушысы, ефрейтор Мәулен Қайырбаев «Айза» қызметтік итімен бірге иеленді. 5513 әскери бөлімінің (Тараз қ.) аға нұсқаушысы, аға сержант Абылай Адасханов «Махно» қызметтік итімен ІІ орын алды. Ал 5573 әскери бөлімінің (Астана қ.) кинологиялық қызмет тобының нұсқаушысы, кіші сержант Александр Пуц «Тайсон» қызметтік итімен үздік үштіктің қатарынан көрінді.
Жарылғыш заттарды іздеу байқауында 6506 әскери бөлімінің (Шымкент қ.) кинологиялық қызмет мамандары тобының бастығы, сержант Ерболат Асанов «Риза» қызметтік итімен жеңіске жетті. 3514 әскери бөлімінің аға нұсқаушы-кинологы, ефрейтор Мелис Қайырбеков «Сақ» қызметтік итімен ІІ орынды иеленді, ал 5573 әскери бөлімі-нің кинологиялық қызмет тобының аға нұсқаушысы, сержант Болат Әлжанов «Эльза» қызметтік итімен ІІІ орын алды.
Іздеу қызметі бойынша 5511 әскери бөлімінің (Семей қ.) аға кинолог-маманы сержант Архат Бөкенбаев «Леда» қызметтік итімен топтан озды. 5516 әскери бөлімінің (Теміртау қ.) кинологиялық қызмет тобының аға маманы, сержант Алтынбек Қалданов «Дик» қызметтік итімен ІІ орын алса, 5513 әскери бөлімінің аға нұсқаушысы аға сержант Әлімхан Жанпейсов «Аргон» қызметтік итімен ІІІ орынды иеленді. Жеңімпаздарға кубоктар, медальдар және дипломдар табысталды.
– Кинологтар арасындағы мұндай жарыстар мамандардың біліктілігі мен шеберлігін арттырады. Олардың сапасын да күшейтеді. Бірінші кезекте 6654 әскери бөлімінің қолбасшылығына алғысымды білдіремін. Жарыс барысында қатысушылар жақсы тәжірибе алмасты деп ойлаймын. Болашақта кинологтар алған білімдері мен дағдыларын жауынгерлік қызмет барысында қолданатынына сенімдімін, – деді подполковник Дмитрий Гареев.
Е.АСЫЛ.
Елдің ырысы – табиғаттың байлығы. Сол байлықты қызғыштай қорып, қамқорлығына алып, ерінбей еңбектеніп жүрген жандар – орман шаруашылығының қызметкерлері. Ал, орман шаруашылығы экономиканың бір саласы болып саналады. Орманшылар орманды зерттеу, есепке алу, ағаштар мен бұталардың тұқымынан және көшеттерінен түрлі ағаштар өсіріп, орманға айналдыру, оны жаңартып, күту, сүрек дайындау, оны кесіп, реттеу, арнайы тұқымбағында көшет өсіру, суландыру, орманды өрттен, зиянкестерден, түрлі аурулардан қорғау, саңырауқұлақ, ағаш шырынын жинау, ағашқа және орман өнімдерінен халық шаруашылығына қажеттерін қанағаттандыру үшін орманды қамқорлығына алып, ісін реттеу жұмыстарымен шұғылданады.
Табиғат байлығын көздің қарашығындай қорғап, орман шаруашылығын өркендетуді басты міндеті деп санайтын «Шелек орман шаруашылығы» мекемесінің директоры, аудандық мәслихаттың VІІ шақырылым депутаты болған Бекболат Алтаевпен әңгімелескенімізде: «Шелек өңірі шыбық қадасаңыз, шынар бой көтеретін, топырағы құнарлы, бұта түбі бір асым ет болған, ырыс-береке қонған, бабадан қалған бақ мекен ғой. Ауылдың жаз жайлауында таудың қоңыр аюы мен кекілікті де көруге болады. Қырда елік пен қоян, қасқыр мен түлкі кездеседі. Даласында дуадақ, қаз, үйрек, бірқазан, орман-тоғайларында қырғауыл мекендейді. Өлкеміз сазды әрі құмды болғандықтан көкпек, жусан, изен, бидайық, қызыл мия, еркек шөп, теріскен, жантақ, адыраспан, жиде секілді көптеген өсімдіктер өседі. Қазақстанның «Қызыл кітабына» енген тораңғы мен сексеуіл де – даламыздың көркі» – деп бастады сөзін табиғаттың сыйлаған берекесін бірінші тілге тиек етіп.
Шелек орман шаруашылығы 1948 жылы құрылып, алғашқы директоры болып О.Саурықов, одан кейінгі жылдары И.Орел, В.Цвелодуб, Н.Абиев, Қ.Жабықбаев, А.Көбенов, Ө.Маникеев, С.Құйқабаев, А.Жабықбаев, Т.Қадырбаев, қазіргі кезде Б.Алтаев басқарып, бүгінгі күнге дейін өз міндеттерін абыроймен атқарып келеді. Алтай Мұқаметжанұлы бұл салада қызмет етіп келе жатқанына 35 жыл болыпты. Шелек орман шаруашылығында орманшы, инженер, бас орманшы болып 5 жыл, Сарқан ауданындағы орман шаруашылығында мекеме директоры болып 7 жыл және «Іле Алатауы» МҰТП-да директордың орынбасары болып істеп, мол тәжірибе жинаған ол 2015 жылы Шелек орман шаруашылығын басқаруға қайта оралды. Ал 30 жылдай осы шаруашылықта қызмет етіп жүрген Мұхит Палванов орынбасары, Мұхиттың орнына А.Мұқанов бас инженер болып іске бел буып кіріскен. Шелек, Іле, Табанқарағай, Жиделі орманшылығына Е.Сарман, А.Садықбаев, Ғ.Давленов және М.Темірбаев орманшы болып, қарамағындағы қызметкерлерімен орман байлығын, табиғатын аялап, қорғап келеді.
Мекеменің жалпы жер көлемі 117 461 гектар, оның ішінде 48 810 гектары орманды алқап. Таулы аумақтарда орман ағаштарынан Тянь-Шань шыршасы, қайың, терек, тал, тоғайлыжазық аумақтарда орман ағаштарынан тораңғы, жиде, тал, сексеуіл өседі. Табиғи өсе беруге қабілетті бірден-бір жапырағы мол ағаш, ол – тораңғы. Ауа райының күрт жылуы мен суығына, желдің күші мен ылғалдылықтың тапшылығына қарамастан, шөл мен тұзға төзімді бағалы ағаш. Тамыр жүйесі жақсы жетілгендіктен 10 метр тереңдіктегі жер асты су көздерінен нәр алып, тіршілік етеді. Тораңғы ағашы орман шаруашылығында қоршаған ортаны қорғау, құрылыс индустриясы, өндірістік әртүрлі салаларда қолданылады. Ал, сексеуіл – діңі қатты, бұтақтары бұралыңқы болып келетін, құмды жерлерде өсетін, шөлге төзімді, морт сынатын қатты ағаш. Іле орманшылығының 3730 гектар жерінде ақ және қара сексеуіл өседі. Оған өздігінен өсіп, көбеюге жұмыс жүргізіледі. Сексеуілді рұқсаттыз кесуге үкімет тарапынан қатаң тыйым салынған. Орманшылар үгіт-насихат жүргізіп, бір бойынан бірнеше қасиет табылатын «шөл даласының падишасын» сақтап қалуға бүкіл қоғам болып атсалысуға шақырады.
Мекемедегі төрт орманшылық 48 айналымға бөлінген. Шелек орманшылығының жалпы аумағы 32 526 гектар, орманды алқабы 12 573 гектар, ормансыз алқабы 19 952 гектар, орманшылықта барлығы 16 айналым бар. Бүгінгі күнде орманшылықта 1 орманшы, 3 орман шебері, 16 орман күтушісі қызмет атқарады. Шелек орманшылығының аумағында орман қоры жерінен ұзақ және қысқа мерзімге келісім-шарт арқылы 67 орман пайдаланушылар бар. «Біздің алдымызда тұрған басты мақсат – еліміздің табиғат байлығын арттыру. Бізге сеніп жүктелген жұмысты жауапкершілікпен атқарып, көптің көңілінен шығып, адал қызмет ету» – дейді Шелек орманшылығының қызметкерлері, алдағы күндерге зор үміт артып.
Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман пайдаланушылар сүрек, шайыр, ағаш шырынын, қосалқы сүрек ресурстарын дайындау, шөп шабу, мал жаю, марал шаруашылығы, аң шаруашылығы, ара ұялары мен омарта орналастыру, бау шаруашылығы, бақша шаруашылығы, бақ шаруашылығы және өзге де ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру, дәрілік шөптер мен техникалық шикізаттар, жабайы өсетін жемістер, жаңғақтар, саңырауқұлақтар, жидектер мен басқа да тағамдық өнімдер, мүк, орман жамылғысы мен түскен жапырақтар, қамыс дайындау мен жинау түрлері қолға алынған.
Шелек орманшылығындағы уақытша тұқымбақ Шелек орман шаруашылы-ғының №18 айналымында №3 орманның №20, 49 жер телімдерінде орналасқан. Жалпы көлемі 5 гектар. Бұл тұқымдықта қылқан жапырақты қырым қарағайы, жай қарағай, биота ағаштары, жалпақ жапырақты өрік, долана, каштан, емен, қарағаш ағаштары өсірілуде. Сонымен қатар бұл жерде сәндік бұталы гүлдердің ақ сперия, сары сперия, дерн, қызыл барбарис, пузыреплодник, гибискус тәрізді 10 түрі бар. Оларды калемшелеу әдісі арқылы көбейту қолға алынған. Тұқымбақтың сеппе бөлімінде тұқымнан себілген 3 жылдық көшеттер 0,35 гектар жерге өсірілуде. Қалғанын екпе бөлімі құрайды. Орманды молықтыру және орман өсіру жөніндегі бас инженер Нүрлен Етекбаев: «Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жолдауында айтылған 2021-2025 жылдар аралығында 2 миллиард ағаш көшеттерін отырғызу туралы тапсырмасын жүзеге асыруды мекеме ұжымы да қызу қолдады. Осы жылдың көктемінде жоспар бойынша 9,3 гектар жерге 41 100 дана қарағаш, 8,9 гектар жерге 29 860 дана жиде, 10,7 гектар жерге 36 мың дана өрік, барлығы 28,9 гектар жерге 106 960 дана ағаш, сонымен бірге мекеменің екпе ағаштарын толтыру үшін 7 мың өрік, жиде, қарағаш көшеттері отырғызылды. Тұқымбақ алқабына 4 700 дана кәдімгі қарағай, 1 500 дана қырым қарағайы, 2 500 дана шығыс биота ағаштары бапталуда. Басқа мемлекеттік мекемелерге, мектептерге, балабақшаларға мекеменің уақытша тұқымбағынан 77 700 дана әртүрлі ағаш көшеттері берілді. Тұқымбақтағы 0,53 гектар жер теліміне әртүрлі ағаш тұқымдары себіліп, күтіп-бапталуда» – деп атқарылған жұмыстармен таныстырды.
«Байлықтың атасы – еңбек, анасы – жер» дейді дана халқымыз. Жер қойнауында жатқан байлық – халықтың байлығы. Ата-бабаларымыз осы жерді қан төгіп, қорғап қалды емес пе? Сондықтан оны халық мүддесі үшін пайдаланып, көздің қарашығындай қорғауды басты міндеті санайтын Іле орманшылығының жалпы орман қоры аумағы 50 257 гектар, оның ішінде орманды алқабы 23 345 гектар. Орманшылықта барлығы 16 айналым бар. Бүгінгі күнде орманшылықта орманшыдан басқа екі орман шебері, 16 орман күзетшісі қызмет етеді. Іле орманшылығында ұзақ келісім-шарт арқылы 10 орман пайдаланушы 1 602 гектар жерді мәдени-сауықтыру, рекрациялық және спорттық мақсаттапайдаланса, «Манул» аңшылық және балық ұйым бірлестігі жалпы аумағы 127 270 гектар жердің, оның ішіңде 1 602 гектар жерде өрт қаупі маусымында өз іс-жоспарлары бойынша жұмыстар атқарады. 2014-2021жылдары бұл орманшылықта 106 гектар жерге екпе ағаштары отырғызылды. Бүгінгі таңда бұл жұмыс жалғасын табуда.
Туған жерін көркейтуде Табан-қарағай орманшылығында да жемісті жұмыстар атқарылып келеді. Мұндағы жалпы орман қоры аумағы 21 733 гектар, оның ішінде 6 972 гектары орман алқабы. Орманшылықта екі орман шеберлік учаскесі, 7 орман күтуші айналымы бар. Мұнда бір орманшы, екі орман шебері, жеті орман күтушісі жұмыс істейді. Мұнда да ұзақ және қысқа мерзімді 11 орман пайдаланушы бар. 2016 жылы орман орналастыру жұмыстары жүргізіліп, 2020 жылдан бастап ерікті іріктеліп, ағаш кесу әдісі бойынша жұмыстар жасалуда. Жылда өртке қарсы минералды жолақтарды жаңарту жүргізіледі.
Төртінші орманшылық Жиделінің жалпы орман қоры аумағы 12 946 гектар, оның ішінде 5 920 гектары орманды алқабы, 9 айналымы бар. Мұнда да бір орманшы, екі орман шебері, тоғыз орман күтуші, ұзақ және қысқа келісім-шарт бойынша 13 орман пайдаланушы жұмыс істейді. Орманшылықтың аумағында «Ақтоған» аңшылық шаруашылығы орналасқан және 0,5 гектар уақытша тұқым бағы бар. Жыл сайын екпе ағаштарын отырғызу, күтіп-баптау, өртке қарсы жұмыстар атқарылады. Барлық орманшылықта материалдық-техникалық базасы бар және арнайы құрылымдармен жаб-дықталған.
Шелек орман шаруашылық мекемесінде Шелек орман өрт сөндіру станциясы өрт сөндіргіш техникаларымен, алты адам түрлі құрал-саймандармен қамтамасыз етілген.
– Орман өртін сөндіру оңай шаруа емес. Сондықтан оған жол бермеудің алғы шарттарын қатаң сақтау қажет. Қалың ағаш ішіндегі өрт тез арада өршіп, оңың ішіне техникамен ену де қиын шаруа. Сондықтан өрттің алдын алу керек. Биыл Абай облысындағы орманда алапат өрт шыққаны белгілі. Бізде де ондай жағдайлар болып тұрады. Міне осындай қауіптің алу мақсатында биылғы жылы қосымша штаттар берілді. Нақты айтсақ, 1 заңгер, 1 мемлекеттік сатып алу маманы, 1 орманды молықтыру және орман өсіру жөніндегі бас инженер, 1 инженер лесопотолог, 4 орманшылар көмекшісі, 2 трактор жүргізуші, 4 өрт сөндіруші қосылды – деп түсіндірді директордың орынбасары Мұхит Палванов.
Биыл жақсы жұмысымен Шелек орман өрт сөндіру станциясының басшысы Е.Артықбаев, өрт сөндіруші К.Дурсунов ерекше көзге түсіпті. Сондай-ақ, орман күтушілерден К.Иб-рагимов, Я,Давленов, Б.Станов, Жиделі орманшылығының күтушілері А.Щербанев, А.Таңқыбаев, жас орман шебері Алтынбек Әлібек, өрт сөнді-руші Е.Абдыкаримов, Іле орманшы-лығының орман күтушілері Б.Сұлтан-беков, А.Полысов, орман шебері Д.Мешимбаевтар іскерліктерімен еленген.
Мекеме қызметкерлері заң бұзушы-лықтарды бодырмау мақсатында үгіт-насихат жұмыстарын жүргізіп әрі өз міндеттерін зор жауапкершілікпен атқарып, қажырлы еңбек етіп, халыққа мінсіз де адал қызмет етіп келеді. Біз де оларға табыс тілеп, төл мерекелерімен құттықтадық.
Анарбек БЕРДІБАЕВ.
Мәдениет – ұлттың мәйегі, елдің асыл мұрасы, баға жетпес қазынасы. Күндіз күміс, түнде алтын аққан қасиетті топырағымызда ел мәдениетін, әдебиетін, салт-дәстүрін насихаттауда сүбелі жұмыстар атқарылып келеді. Жақында «Ауылым – алтын бесігім» атты аудан, қала мәдениет күндерінің іріктеу кезеңі ауданымызда «Алтын адамның атамекені» айдарын тағып, жоғары дәрежеде өтті.
Тұманбай Модағалиев атындағы аудандық мәдениет үйінде болған төл өнеріміздің ортақ мерекесіне ақ жаулықты әжелер, ақ сақалды аталар, жас балаларға дейін атсалысты. Шараға арнайы келген Алматы облысы мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының басшысы Данияр Алиев бастаған қонақтар аудан жұртшылығы ұйымдастырған көрме мен қазақ үйлерді аралаудан бастады. Ауданымызға арнайы ат басын бұрған қонақтар қазақ қолөнерінің дара тұлғасы Д.Шоқпарұлы атындағы қолөнер музей шеберлерінің көрмесіне көз салды. Музей директоры Дәулет Дәркембайұлы хас шебердің көзіндей болған жәдігерлер мен өнер ордасында қызмет ететін қолөнер шеберлерінің жасаған бұйымдарын келген қонақтарға таныстырды.Дәркембай Шоқпарұлы атындағы мұражайда 2400-ден аса жәдігер бар. Басым бөлігі ұстаның қолынан шыққан ерекше туындылар. Оған қоса онда шебердің өзі қолданған ескі құрал-жабдықтары да бар. Дара тұлға Дәркембай Шоқпарұлының соңынан өшпейтұғын із қалды. Онда сирек кездесетін тері ыдыстарды да кездестіруге болады. Сондай тері ыдыстардың бірін Дәулет Дәркембайұлы қауға деп таныстырды. Қауға – көбінде бие және сиыр саууға арналған ыдыс. Қауға өте жұмсақ болғандықтан сауған кезде малға жайлы сезім тудырады. Қауғамен сүт сауғанда мал екеш мал да алпыс екі тамырын иіп, сүт беретін көрінеді.
Одан соң Данияр Абзалиденұлы мен аудан әкім Алтай Досумбаев бастаған топ мәңгілік махаббат жыршысы атанған қазақ поэзиясының аса көрнекті ақыны Тұманбай Молдағалиевтің жырын тыңдап, рухына тағзым етті. Аталған мәдениет күндері аясында аударыспақ, асық ойнау, қазақ күресі, тоғыз-құмалақ, садақ ату сынды ұлттық спорт түрлері жиналған көптің назарына ұсынылды. Жұрт әсіресе, көздегенін мүлт жібермейтін садақшылардың өнеріне қайран қалды. Олардың арасында халықаралық жарыстардағы үздік же-тістіктерге жеткен Мадияр Шәріпбай сынды жүлде-герлеріміз де бар. Ол Венгрияның Помаз қаласында өткен халықаралық жамбы ату жарысының алтын жүлдесін жеңіп алған болатын. Ауданымыздың спортында толағай табыс-тар аз емес. Жыл сайын халықаралық және республикалық додаларда топ жаратын жүлдегерлердің қатары көбейіп келеді. Оған өңірде өтетін жарыстардың қосар үлесі зор. Айталық, ауданымызда жыл сайын ҚР спорт ардагері Аманбек Саматов атындағы грек-рим күресінен жасөспірімдер арасындағы дәстүрлі ашық республикалық турнир өтіп келеді. Аталған турнирге еліміздің әр өңірінен жүз-деген балуан қатысып, 15 салмақ дәрежесінде боз кілемде бақтарын сынайды. Сонымен қоса, ха-лықаралық дәрежедегі төрешілер мен ҚР Еңбек сіңірген жаттықтырушылары қонақ ретінде қатысады. Киелі топырақтың өткенінен сыр шертетін, «Алтын адам» туралы аңызға арқау болған шағын сахналық қойылым көрсетілді. Көрмеде қазақ халқы пен аудан аумағында ірге тепкен өзге этностардың ұлттық киімдері, тағамдары, жергілікті өнімдер, қолөнер шеберлерінің жасаған бұйымдарын арнайы келген қонақтарға таныстырды. Бүгінде ауданымыздағы этносаралық татулық пен тұрақтылыққа өз үлесін қосып жүрген 5 этно мәдени бірлестік (ұйғыр, славян, грек, шешен-ингуш, түрік) пен 3 клуб (күрд, кәріс, татар) қызмет атқаруда. Мәдени шара аясында ақ жаулықты әжелер мен ақ сақалды аталарымыз бабадан мирас болып келе жатқан дәстүрлерді дәріптеп, халқымыздың тағам мәдениетін паш етті. Сонымен қоса сәулетші, этнодизайнер Құрманғазы Қадыровтың қолөнер туындылары да көп көңіліне жол тартты. Әсіресе этно-дизайнердің «Алматы – арман қала» атты туындысы философиялық ойға толы. Онда жауырын мен алма негізгі образға айналған. Құрманғазы Қадыров бұл еңбегіне жауырынды бекер таңдамаған. Алматы сияқты ару қалаға жан-жақтан жастар ағылады. Солардың жолын ашатын қала болсын деген ниетпен әдейі осы сүйекті таңдап алған екен. Бұл да көрген жанды қызықтырмай қоймайды. Сондай-ақ, «Ай жарық», «Жаңғырық», «Қа-лыңдық», «Босағаң берік болсын!» деген туындылары да өнерсүйер қауымды терең ойға жетелейді. Ал Қаракемер мәдениет үйінің жанындағы Тоқтасын Әбілезұлы жыршы-термешілер мектебінің өнерпаздары Жетісу жыр-шыларының дастандарынан үзінді толғап, Жамбыл мен Сара қыздың айтысынан шағын қойылым көрсетті. Бүгінде Қаракемер мәдениет үйін нағыз өнер ордасы деуге болады. Ұжымның мықтылығының арқасында көптеген жетіс-тіктерге қол жеткізгені елге аян. Осы күнге дейін 15 үйірме жұмыс істеген болса, оған жыр-терме мектебі де ұлы өнердің қайта жаңғыруына қалтқысыз қызмет етіп келеді.
Мереке барысында сөз алған облыстық мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасы басшысының басшысы Данияр Алиев:
– Мәдениет – ұлттың қуаты, ғасырлар бойы үзілмей келе жатқан рухани болмысы, ақыл-ой парасаты. «Өнер – ұлттың жаны», – дейді дана халқымыз.Өркениетті ұлт, ең алдымен, тарихымен, өнерімен, әлемдік мәдениеттің алтын қорына қосқан үлесімен танылып, бағаланады. Тарихы терең мекеннен таланттар шоғыры көптеп түлей берсін! Тәу етер Тәуелсіздігіміздің туы мәңгі желбірей берсін! – деді.
Мерекелік шара аудан өнерпаздары қойған концерттік бағдарламаға ұласты. Салтанатты шарада қос ішектен күй төгіп, қоңыр дауыспен ән шырқап, үкілі тақия мен бүрмелі көйлегін киген өнерпаздар киелі сахна төрінің шырайын кіргізді. Күмбірлеген күйден, жергілікті ақындардың жыр-өлеңдерінен шашу шашқан жандар мен өзге этнос қауымының өнері жиналған жұртшылықтың ыстық ықыласына бөленді. Тұрғындар әсем ән мен күйлерінен рухани әсер алып тарқасты.
Е.АСЫЛ.
Ұстаз болу – жүректің батырлығы,
Ұстаз болу – сезімнің ақындығы,
Ұстаз болу – мінездің күн шуағы,
Азбайтұғын адамның алтындығы.
Иә, ғалым да, кенші де бас иген ұлағат иелерінің ұлт мүддесі жолында атқарып жүрген еңбегі ұшан-теңіз. Ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы айтқандай, қандай да бір жетістікке жету үшін білім керек. Ал сол білімнің қайнар көзі – ұстаздар қауымы. Ақырын жүріп, анық басып, бойындағы барлық ізгілікті сабырлы мінезімен, салиқалы, салмақты ақылымен шәкірттің санасына сіңіре білген мұғалімдердің төл мерекесі Т.Молдағалиев атындағы аудандық мәдениет үйінде аталып өтті.
Шараға аудан әкімі Алтай Досумбаев, мәслихат төрағасы Бекет Ахметов қатысып, ұлағат иелерінің қуанышымен бөлісті, ізгі тілектерін арнады.
– Ұстаз – мектептің жүрегі. Баланың бойына білім нәрін себетін, адамгершілік дәнін егетін басты тұлға. Сондықтан, Мағжан Жұмабаев айтқандай: «Алты алаштың басы қосылса, төр – мұғалімдікі» болуы тиіс. Құрметті ұстаздар, білім саласының ардагерлері мен қызметкерлері! Сіздерді кәсіби мерекелеріңіз – мұғалімдер күнімен шын жүректен құттықтаймын! Биыл педагогтердің кәсіби мейрамы ресми түрде бекітіліп, халықаралық мұғалімдер күні 5 қазанға белгіленді. «Бала жанының бағбаны» атанған ұстаздарымызға деген құрметіміз ерекше. Бүгінгі мереке күні сіздерге зор денсаулық, бақыт, сарқылмас күш-қуат, білім шыңына шығармашылықпен өрлей берулеріңізге тілектеспін! Білімді және саналы шәкірттеріңіз көп болсын! Жоғары кәсіпқойлықты, зор рухани күшті, даналықты, шыдамдылықты және адалдықты талап ететін игілікті еңбектеріңіз қоғамда лайықты құрметке ие. Келешек ұрпаққа сапалы білім, саналы тәрбие беру, елі мен жерін сүйетін, ұлтқа қызмет ететін адал азамат ретінде қалыптастыру – баршамызға жүктелген үлкен міндет. Осы қасиетті де қастерлі міндетті орындауда жетекші рөл атқарып, ауданымыздың білім беру саласын дамытуға және өскелең ұрпақты тәрбиелеуге баға жетпес үлес қосқан ұстаздарға, ардагерлерге ерекше алғыс айтамын! – деп, ақжарма тілегін жеткізген аудан басшысы Алтай Машикұлы білім саласындағы жағымды жаңалықтарға тоқталды.
Биылғы жылдың жағымды жаңалықтардың бірі – оқу-ағарту министрлігінің білім саласында 30 жылдан астам еңбек еткен ұстаздарды «Еңбек ардагері» медалімен марапаттау жөніндегі шеші-мі. Бала денсаулығын, оның дене және ақыл-ой дамуын анықтайтын бағыттардың бірі өскелең ұрпақты сапалы тамақтандыруды ұйымдастыру болып табылады, осы орайда Мемлекет басшысының тапсырмасымен биыл қыркүйектің 1-нен бастап аз қамтылған отбасылардан шыққан 10 мыңға жуық оқушы, сондай-ақ әлеуметтік мәртебесіне қарамастан 17 мыңнан астам бастауыш сынып оқушылары үшін тегін тамақтандыру ұйымдастырылды. Дұрыс ұйымдастырылған тамақтандыру оқушылардың денсаулығын сақтауға көмектесетіні сөзсіз. Сонымен қатар, 1 қыркүйектен бастап балабақша педагогтарының жалақысы 30 пайызға көтерілді. Бұл да педагогтің өмір сүру жағдайларын жақсарту және оның әлеуметтік мәртебесін, сондай-ақ мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мұғалімінің беделін арттыру мақсатында мемлекет тарапынан атқарылып жатқан игі істерінің бірегейі деп айтуға болады.
Білім беру саласын дамытуға да ерекше көңіл бөлінуде. Биылғы оқу жылы Есік қаласында 1500 орындық орта мектеп-лицейі ашылса, инвесторларды тарту арқылы 900 орындық 3 мектептің құрылысы басталды. Сондай-ақ, «Жайлы мектеп» бағдарламасы бойынша 4 мектептің, 2024 жылы 7 мектептің құрылысы басталып, 2025 оқу жылында қолданысқа берілмек.Ауданда мектебі жоқ елді мекендерден 5 643 оқушы тегін тасымалданады. Шалғай ауылдардағы демографиялық, миграциялық дамуға байланысты, тасымалданатын оқушылар саны да жылдан-жылға өсуде. Осы мәселені шешу мақсатында облыс әкімі ауданымызға 36 орындық заманауи 5 автобус сыйға тартты.
Мерекелік шара барысында Алтай Досумбаев жеткіншек ұрпақты оқыту мен тәрбиелеудегі еңбегі үшін бірқатар мектеп пен балабақша ұстаздарын аудан әкімінің Алғыс хатымен, Құрмет грамотасымен марапаттады. Сонымен қатар оқу-тәрбие жүйесінде жоғары деңгейде өзінің іс-тәжірибесі мен шығармашылық еңбегін көрсеткен Рахат №1 орта мектебі «Үздік мектеп-2023», «Келешек» бөбекжай-балабақшасы «Үздік балабақша-2023» номинацияларымен марапатталды.
«Жылдың үздік мұғалімі-2023» аудандық байқауының жеңімпазы – Ы.Алтынсарин атындағы орта мектебі география пәнінің мұғалімі Данияр Туғанбаевқа, облыстық «Үздік сынып жетекшісі-2023» байқауының жеңімпазы – Балтабай орта мектебі математика пәнінің мұғалімі Виктор Барматовқа марапаттар тапсырылды.
Шара барысында бірқатар ұстаздар қауымы облыс әкімінің, облыстық білім басқармасының Құрмет грамотасымен, еңбек ұжымдары Оқу-ағарту министрінің Алғыс хатымен марапатталды.
«Алматы кітап» баспасының ұйымдастыруымен жас мамандар арасында өткен республикалық байқауда І орын алған Төле би атындағы орта мектебі информатика пәнінің мұғалімі Бақытжан Ибрашевқа Құрмет грамотасы және ақшалай сыйақы табысталды.
Түрлі марапаттарға ие болып, мерекеде мерейі тасыған ұлағат иелерінің құрметіне эстрада жұлдызы Бақыт Шадаева мен аудандық мәдениет үйінің өнерпаздары әуелете ән салып, көтеріңкі көңіл күй сыйлады.
С.НҰРАДИН.