2020 жылдың көктемі бәріміз үшін оңай болған жоқ. Көптеген адамдар үшін нағыз сынақ болды, әсіресе, шағын кәсіпорындарға әсер етті. Бірақ «толқынға ілесіп», ағымдағы жағдайға тез бейімделе алатын адам ғана аман қалатынын уақыт көрсетті.

«Жігер» мүмкіндігі шектеулі азаматтарды құқықтық және әлеуметтік қорғау жөніндегі Алматы облыстық қоғамдық бірлестігі 2011 жылдан бері жұмыс істеп келеді. Оның басты бағыты - жұмыссыз әйелдерді жұмысқа орналастыру. Бірлестік базасында тоқыма қайта өңдеу бойынша тігін цехы жұмыс істейді. 2019 жылы қоғамдық бірлестік әлеуметтік кәсіпкерлік жолымен жүруді шешті, «Ескі заттардың жаңа өмірі» жобасын әзірледі және «Әрекет» жобасы аясында «Samruk-Kazyna Trust» Әлеуметтік жобаларды дамыту қорынан грант ұтып алды.

Грант қаражатына өнеркәсіптік тігін жабдығы сатып алынды, ол жұмыс орындарының санын кеңейтуге мүмкіндік берді. Халықтың әлеуметтік осал топтарынан 12 әйел жұмысқа орналастырылды. Кәсіпорын төсек-орын және үй тоқымасын шығаруды, сондай-ақ балалар киімін тігуді жолға қойды. Алайда пандемия өз әсерін тигізбей қоймады. «Жігер» командасы бірден жауап берді: өндіріс тоқтаған жоқ, бірақ қайта жанданды. Енді көп реттік қорғаныш маскаларын шығару керек деп шешілді.

«Қатаң карантиндік шаралар қабылданғанға дейін біз цехта жұмыс істедік. Сапалы материалдарды пайдаланып, маскалар тігілді. Біз бірден өнімнің бір бөлігін қайырымдылыққа – көп балалы және аз қамтылған отбасыларға, зейнеткерлерге табыстаймыз деп шештік», - дейді «Жігер» ҚБ жетекшісі Ажар Қыдыралина.

Карантин кезінде 10 000 маска тігіліп, 4 000 маска қайырымдылыққа берілді, қалғандары сатылды. Табыс материал сатып алуға және цех қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеуге жұмсалды.

«Төтенше жағдай режимі жарияланғаннан соң біз қызметкерлерді үйден жұмыс істеуге жіберіп, оларға тігін машинкаларын таратып бердік. Біз үшін карантин лайықты түрде жеңіп шыққан сынақ болды. Біздің қызметкерлеріміздің ешқайсысы жұмыстан айырылып, жұмыссыз қалған жоқ», - дейді Ажар Қыдыралина.

Қазір маскалар шығару тоқтатылды, ал тігін цехының қызметкерлері декор элементтерін дайындаумен айналысуда: олар өз қолдарымен бойлық және үстелдік шамдар, себеттер жасайды, сондай-ақ ескі заттарды қайта өңдейді және қалпына келтіреді. Өндірілетін өнім жергілікті тұрғындар арасында сатылады, өнімнің құны 8 000-нан 20 000 теңгеге дейін, олардың барлығы - эксклюзивті.

«Әсіресе өңірлерде жұмыссыздық мәселесі өзекті болып қалуда және бұл мәселені елемеу дұрыс емес болар еді. «Ескі заттардың жаңа өмірі» жобасы адамдарды жұмыспен қамтамасыз етуге бағытталған және мұнда халықтың әлеуметтік жағынан осал топтарынан шыққан әйелдерге ерекше көңіл бөлінеді. Жалақы оларға сатылатын өнім есебінен беріледі. Әлеуметтік кәсіпкерлік осылай жұмыс істейді», - дейді «Samruk-Kazyna Trust» Қорының ресми өкілі Мирас Іргебаев.

«Жігер» ҚБ-нің жоспары - Талдықорған қаласының жұмыссыз азаматтарына жұмыс орындарын ұсынып, өз өндірісін кеңейте отырып, әрі қарай өсе беру.

 «ӘREKET» жобасы туралы анықтама

«ӘREKET» Гранттар байқауы 2019 жылдың маусымында басталды. Жобаның бастамашысы – «Samruk-Kazyna Тrust» Әлеуметтік жобаларды дамыту қоры. Бірінші кезең өтінім беруден тұрды. Байқауға барлығы 290 өтініш келіп түсті, оның ішінде бірінші кезеңде, байқау комиссиясының мұқият бақылауынан кейін 67 өтініш іріктелді.

Екінші кезеңнің шарты іріктелген коммерциялық емес ұйымдардың толық өтінімдер беруі болды. 1 тамызда Комиссия 51 финалисті анықтады, олар Нұр-Сұлтанға оқуға келді (101 адам, әр КЕҰ-дан 2 өкілден).

Олардың барлығы қаржы, әлеуметтік кәсіпкерлік, PR және маркетинг саласының жетекші халықаралық сарапшыларынан үш күндік оқудан өтті. 2019 жылдың 13-15 тамызы аралығында КЕҰ өкілдері әлеуметтік кәсіпкерліктің заңдық және салықтық аспектілерін, бизнес-модельдерді құруды, маркетинг-жоспар құруды және т.б. зерттеді.

Оқудан кейін барлық КЕҰ өз жобаларын қазылар алқасының қарауына ұсынды. Нәтижесінде 25 қазақстандық КЕҰ 3 млн теңгеге дейінгі грантқа ие болды, оның ішінде Алматы облысынан 5 КЕҰ және Алматы қаласынан 3 КЕҰ. Жеңімпаздардың арасында «Жігер» ҚБ гранттың арқасында «Ескі заттардың жаңа өмірі» жобасын жүзеге асыра алды.

Қазір барлық жеңген жобалар іске асырылуда. Тоғыз ай ішінде қатысушылар өз өңірлерінде жобаларды дамытады. Осы уақыт ішінде Қордың менеджерлері грант алушыларға түрлі мәселелер бойынша кеңестер берді, онлайн оқыту вебинарлары арқылы қолдау көрсетіп, жобаның тиімділігіне және қаражатты тиімді бөлуге мониторинг жүргізуде.

Айта кету керек, Гранттар байқауында жеңіске жеткен жобалар – «Samruk-Kazyna Тrust» Қорымен шарт жасалғаннан кейін де өз жұмысын жалғастырады. Гранттар байқауы олар үшін әлеуметтік кәсіпкерлік әлеміндегі «трамплин» алаңына айналды. Жобаның негізгі міндеті қоғамға нақты пайда әкелетін және КЕҰ-ға әлеуметтік кәсіпкерлік жүргізуге үйрететін аса маңызды жобаларды анықтау болды.

Жобаның басты мақсаты - Қазақстанның коммерциялық емес ұйымдары арасында әлеуметтік кәсіпкерлік мәдениетін дамыту, оларды бизнесті жүргізу дағдыларына үйрету және кәсіпкерлік тәсіл арқылы әлеуметтік проблемаларды шешу.

«ӘREKET» жобасын «Самұрық-Қазына» АҚ барлық компаниялар тобының атынан «Samruk-Kazyna Trust» Әлеуметтік жобаларды дамыту қоры жүзеге асырады.